تحکیم بنیاد خانواده، ضامن سلامت فردی و اجتماعی

1403/08/30 - 14:04 - کد خبر: 125023
خانواده

نصر:  خانواده، نخستین نهاد اجتماعی است که انسان در آن به دنیا می‌آید و ارزش‌های اولیه زندگی خود را از آن می‌آموزد. این نهاد، علاوه بر آن که جایی برای رشد و پرورش فردی است، به عنوان اصلی‌ترین عامل در شکل‌دهی به هویت اجتماعی فرد عمل می‌کند. بنابراین، تحکیم بنیاد خانواده یکی از مهم‌ترین ارکان جوامع پایدار و سالم به شمار می‌آید و برای دستیابی به خانواده‌ای مستحکم و پایدار، باید به ابعاد مختلف این نهاد توجه ویژه‌ای داشت و آن را از هر گونه تهدید و آسیب مصون نگه داشت.

به گزارش نصر، تحکیم بنیاد خانواده به معنای تقویت ساختار و روابط درون‌خانوادگی است به گونه‌ای که اعضای خانواده بتوانند به‌طور مؤثر و سالم با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، مشکلات و چالش‌ها را پشت سر بگذارند و در کنار یکدیگر رشد و شکوفایی یابند. 
تحکیم بنیاد خانواده، از ارکان اصلی ساخت جوامع سالم و پایدار است. خانواده‌ای که روابط عاطفی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مستحکمی داشته باشد، قادر است با همدلی در برابر بحران‌ها ایستادگی کند و نسلی شاداب و مسئول تربیت کند. این خانواده، نه تنها به تک تک اعضای خود بلکه به جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند نیز خدمت می‌کند. تحکیم بنیاد خانواده، فرآیندی مستمر و نیازمند همت و همکاری همگانی است؛ زیرا در نهایت، خانواده است که قلب یک جامعه را می‌سازد و به سلامت آن جامعه کمک می‌کند.

آیا هر خانواده با هر شرایطی قابل پذیرش است؟
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری آذربایجان شرقی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: طبق تعریف‌های مختلف جوامع، خانواده از یک پیوند خونی، ازدواج یا فرزند خواندگی تشکیل می‌شود.
زهرا کوهی افزود: زمانی که حرف از تحکیم بنیاد خانواده می‌شود ذهن‌ها به این سمت حرکت می‌کند که آیا هر خانواده با هر شرایطی قابل پذیرش است؟
وی با بیان اینکه منظور از تحکیم بنیاد خانواده این است که اخلاق، فرهنگ، توجه به اقتصاد و ... در آن حاکم باشد و طرفین با رعایت شرط اعتدال در آن خانواده زندگی کنند، ادامه داد: اگر نتوانیم آرامش را در خانواده ایجاد کنیم زوجیت زیر سوال خواهد رفت. 
وی خاطرنشان کرد: تحکیم بنیاد خانواده باید در ابعاد فردی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در درون خانواده و در سایز کوچک حفظ شود که از اهمیت به سزایی برخوردار است‌.
کوهی با بیان اینکه بسیار از جوامع بر مبنای خانواده هستند، گفت: اگر خللی در این تحکیم به وجود بیاید آن جامعه دچار تزلزل و فروپاشی خواهد شد.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری آذربایجان شرقی ادامه داد: در بطن خانواده تشکیل، تحکیم و تعالی از مسائل جدی به شمار می‌رود. یعنی وقتی از مرز تحکیم گذشتیم باید به ارتقای این خانواده از لحاظ معنوی و اجتماعی فکر کنیم.
وی با بیان اینکه عوامل موثر در تحکیم بنیاد خانواده به دو دسته تقسیم می‌شود، افزود: برخی مسائل به درون خانواده و یک سری دیگر به برون خانواده مربوط می‌شود.
وی گفت: در برون خانواده مسائل بسیاری موثری هستند ما نمی‌توانیم جامعه را نادیده بگیریم و بگوییم جامعه بر خانواده تاثیر نمی‌گذارد چراکه رفتارهای مختلف جامعه نشان می‌دهد که فرم جامعه چگونه است.
کوهی با بیان اینکه محیط اجتماعی یکی از مولفه‌های جدی در مسائل برون خانواده است، افزود: کنش‌ها و واکنش‌های مردم در محیط اجتماعی نشان دهنده مدل تربیتی خانواده آن جامعه است‌.
وی ادامه داد: یکی دیگر از مولفه‌های تحکیم بنیاد خانواده اقتصاد است این مقوله می‌تواند اثرات مطلوب و یا نامطلوبی بر تحکیم بنیاد خانواده و فرهنگ بگذارد.
وی با بیان اینکه در درون خانواده مهم ترین مسائل کارکرد خانواده است، گفت: اگر می‌خواهیم یک مجموعه موفق داشته باشیم باید خانواده کارکرد خود را حفظ کند.

نقش‌هایی که عوض می‌شوند
کوهی با بیان اینکه یکی از معضلات جدی جوامع در حوزه خانواده تغییر کارکردهای خانوادگی است، افزود: در کارکرد خانواده یک مسئله درونی به نام تثبیت نقش‌ها وجود دارد اکنون نقش‌های پدر و مادری عوض شدند که آسیب جدی به شمار می‌رود اگر در خانواده نقش پدر و مادر حفظ نشود آسیب‌های جدی در پیش رو خواهد بود.
وی اظهار کرد: یک مسئله مهم در ازدواج به نام حقوق و مسئولیت وجود دارد، در یک دوره‌ای از زمان حقوق زن و مرد را یاد دادیم اما مسئولیت‌های آنها را یادآوری نکردیم پس توجه به حقوق و مسئولیت زن، مرد و فرزندان می‌تواند مسیر بسیار ارزشمندی را برای حفظ حریم، توجه به جایگاه خانواده و کارکرد آن ایجاد کند.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری آذربایجان شرقی ادامه داد: پایه و اساس حقوق و مسئولیت زن و شوهر تعهدات اخلاقی و اجتماعی است که زوجین نسبت به همدیگر دارند. 
وی با بیان اینکه اگر در خانواده به این حوزه‌ها بی توجهی شود می‌توانیم یک خانواده از دست رفته را پیش بینی کنیم، گفت: بسیاری از مسائل اخلاقی، اجتماعی، اقتصادی از درون بی توجهی به تعهدات اخلاقی، وظایف و مسئولیت‌های زن، مرد و فرزندان در خانواده نسبت به یکدیگر شروع می‌شود.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری آذربایجان شرقی افزود: در نهاد خانواده باید حسن معاشرت داشته باشیم تا بتوانیم بنیاد خانواده را حفظ کنیم، برابر حسن معاشرت سو معاشرت، بی اعتنایی، خشونت و ...است.
کوهی خاطرنشان کرد: هرچیزی که پیوند مثبتی با زندگی برقرار کرده و چارچوب‌های آن را قوی کند ما از آن به نام حسن معاشرت یاد می‌کنیم و یکی از مولفه‌های درون خانوادگی تحکیم بنیان خانواده است.

زن چرخ محرک خانواده است
وی به نقش زنان اشاره کرد و افزود: زن چرخ محرک خانواده است، بانوان نقش محوری در خانواده دارند و تربیت فرزند به مادر وابسته است.
وی اظهار کرد: مادر با ابعاد روحی، اجتماعی و فردی کودک آشنا شده، پرورش داده و آن را راهبری می‌کند.
وی با بیان اینکه زن عمود خیمه خانواده است، گفت: اگر این زن شرایط خوبی نداشته باشد یقینا خانواده دچار تنش‌ها و آسیب‌های جدی خواهد شد. بانوان می‌توانند با مهرورزی، اشتراک گذاشتن عاطفه، پیوند زدن علایق همه در درون خانواده، خانواده را دور هم جمع کرده و ادبیات آنها را با همدیگر مشترک کنند.
کوهی خاطرنشان کرد: اگر می‌خواهیم یک خانواده سالم داشته باشیم دختران را از دوران نوجوانی خوب و قوی پرورش دهیم چراکه یک زن قوی، خانواده قوی و به تبع آن جامعه قوی را خواهد ساخت.

پدر سمبل امنیت/ مادر محور عاطفه 
یک جامعه شناس نیز در گفت‌وگو با ایسنا افزود: خانواده اولین نهاد قدرتمند و تاثیرگذار است به طوری که بین توانمندی خانواده و توانمندی اجتماعی رابطه وجود دارد.
موسی نیرومند با بیان اینکه اصلی ترین عنصر نهاد خانواده، پدر و مادر هستند، گفت: پدر سمبل امنیت در خانواده است و فرزندان امنیت را در محور پدر جستجو می‌کنند.
وی ادامه داد: مادر محور عاطفه بوده و با عاطفه و امنیت، خانواده تحکیم پیدا می‌کند. هرچقدر ریسمان خانواده قدرتمند باشد به همان میزان ریسمان جامعه بیشتر خواهد شد. 
وی با اشاره به اینکه هر آسیبی در عرصه اجتماعی، فرهنگی، مدارس و دانشگاه از نظر جامعه شناختی به خانواده برمی‌گردد، گفت: باید ببینیم در خانواده چه ضعف‌ها و خلأ‌هایی وجود دارد که این آسیب‌ها از آن نشأت می‌گیرد.
نیرومند اظهار کرد: در بنیاد خانواده سلسله نیازهای اعضای خانواده برآورده می‌شود اگر مجموعه نیازهای زن یا مرد در نهاد خانواده برآورد شود به همان میزان تحکیم نهاد خانواده اتفاق خواهد افتاد.
وی یکی از مولفه‌های تحکیم بنیاد خانواده را آموزش عنوان کرد و افزود: هرچقدر نهاد خانواده یادگیرنده باشد به همان میزان بنیان خانواده استحکام پیدا می‌کند. 
این جامعه شناس ادامه داد: بین یادگیری و تعالی رابطه برقرار است هرچقدر یادگیری در نهاد خانواده جاری باشد به همان میزان استحکام خانواده تحقق می‌یابد البته بخشی از یادگیری به اعضای خانواده مرتبط است.
وی بیان کرد: نهادهای اجتماعی، متولیان آموزش و پرورش و دانشگاه باید در نهاد خانواده آموزش را فعال نگه دارند.
وی یکی دیگر از مولفه‌ها را محبت برشمرد و گفت: در نهاد خانواده باید عاطفه، عشق و محبت مثل باران بر آن خانواده ببارد خانواده‌ای که از این احساسات تهی است در و دیوار آن خانه و خانواده استحکام آنچنانی ندارد. 

محبت آموختنی است...
وی با اشاره به اینکه رفتار و محبت در هر رابطه آموختنی است، افزود: نحوه، کیفیت و میزان محبت باید آموزش داده شود.
این جامعه شناس بیان کرد: همدلی نیز یکی دیگر از مولفه‌ها است یعنی متناسب با روحیه، ویژگی و خواسته‌های فردی که با او در ارتباط هستیم حرکت کنیم برخی مواقع میل‌ها در رابطه‌ها بر مبنای خواسته‌ها است اما در همدلی باید بر اساس ویژگی‌های طرف مقابل باشد.
وی اخلاق را از دیگر مولفه‌ها عنوان کرد و افزود: خانواده‌ باید اخلاق محور باشد در زمان قدیم پرخاشگری به صورت فیزیکی رخ می‌داد اما اکنون به صورت زبانی و کلامی است. 
نیرومند ادامه داد: باید حرمت و کرامت تک تک اعضای خانواده در آن نهاد حفظ شود.‌ کودک عزت و کرامت که مهم ترین ویژگی‌های انسانی است را از همان آغاز کودکی یاد می‌گیرد.
وی افزود: برای حال خوب نهاد خانواده، نه تنها خانواده بلکه باید قانون‌های مناسب، برنامه‌های مفید و حتی وزرات تشکیل شود چراکه نهادهای اجتماعی از نهاد خانواده شکل می‌گیرد. 
این جامعه شناس خاطرنشان کرد: امیدوارم نهاد خانواده نهاد یاد گیرنده و فرهنگی بوده و نسل‌های آینده شاهد استحکام و حال خوب خانواده باشند.
انتهای پیام/

پژوهشیار