یادداشت/

بانک شاهی تبریز در گذر زمان

1403/07/17 - 15:04 - کد خبر: 122336
بانک شاهی

نصر: بانک شاهی یا بانک شاهنشاهی (تاسیس ۱۲۷۰ - ۱۲۶۸خورشیدی) برای اولین بار در سال ۱۲۶۷خورشیدی با صدور امتیازنامه ای از جانب ناصرالدین شاه قاجار، توسط بارون جولیوس (بانکدار یهودی تبار انگلیسی) در تهران تاسیس می گردد.

به علت موقعیت خاص تجاری، سیاسی و اقتصادی تبریز در دوره قاجاریان؛ بعد از تهران و یا هم زمان بانک شاهی در دارالسلطنه تبریز و در حیاط تیمچه امیر، معروف به امیر حیاطی(تصویر شماره ۳) تاسیس شده بود.
چند سال بعد و در اواخر حکومت ناصرالدین شاه، ساختمان بسیار زیبایی (تصویر شماره ۲) در تبریز ساخته می‌شود و بانک شاهی از حیاط امیر به این مکان منتقل می یابد.از  آدرس دقیق این محل اطلاع کافی نداریم.
متاسفانه این بنای تاریخی در زمان انقلاب مشروطه و احتمالا در طول سال‌های ۱۲۹۰ تا ۱۲۹۲ شمسی و زمانیکه تبریز در تصرف روس‌ها قرار داشت، به همراه تعداد زیادی از بناهای مهم این شهر که متعلق به سران مشروطه بود نابود می‌گردد.


بعد از نابودی بنای زیبای بانک شاهی تبریز(تصویر شماره ۲)، در  اواخر حکومت قاجار و یا اوایل پهلوی، ساختمان بزرگی با محوطه وسیع در کوچه سیدلر محله اهراب جهت بانک شاهی تاسیس شده بود. بانک شاهی در محله اهراب تا سال ۱۳۲۰ خ فعال بود تا اینکه بازهم با تجاوز قشون روس و تصرف شهر، فعالیت این بانک مسکوت ماند. در سال ۱۳۲۵ زنده یاد مهندس اسماعیل ناصح زاده تبریز(استاد دانشگاه و از بنیانگذاران دانشکده فنی دانشگاه تبریز) این بنا را از مالکان اصلی خریداری کرده و چند سالی در آن محل سکونت داشتند.
با توجه به مسیرگشایی شهرداری تبریز از کوچه سیدلر و قرار گرفتن قسمت زیادی از حیاط و عمارت بزرگ بانک شاهی در مسیر خیابان جدید(خیابان جلوی کارخانه برق لامع)، مرحوم مهندس اسماعیل ناصح زاده این بنای زیبای تاریخی را به شخص حقیقی واگذار میکند.



شخص مذکور در دهه هفتاد با شهرداری توافق کرده و قسمت زیاد این بنا در مسیر خیابان و باقیمانده آن به قطعات متعدد مسکونی تفکیک می‌گردد و این ساختمان و محوطه آن همچون سایر آثار ارزشمند تاریخی در دهه هفتاد برای همیشه از بین می رود.
توضیح: تصویر اول مربوط به مرحوم مهندس اسماعیل ناصح زاده در حیاط عمارت بانک شاهی محله اهراب می باشد(دهه چهل). 

ایوب نیکنام لاله
انتهای پیام/

پژوهشیار