گزارش/

افزایش سرمایه گذاری در حوزه گردشگری آذربایجان شرقی دستاورد دولت مردمی

1403/05/01 - 08:19 - کد خبر: 116994
گردشگران

نصر: صنعت گردشگری آذربایجان شرقی به دلیل تعدد و تنوع خاص خود ظرفیت های بسیار وسیع برای توسعه اقتصادی استان، منطقه و کشور دارد که به شدت نیازمند جذب و جلب سرمایه گذاری های کلان در حوزه های زیرساختی است که در سه سال گذشته شاهد افزایش علاقمندی بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در این حوزه بودیم .

به گزارش نصر، آذربایجان شرقی به عنوان یکی از پنج استان اول کشور در صنعت گردشگری با داشتن آب و هوایی چهار فصل و زیبایی های طبیعی، داشتن افزون بر چهار هزار اثر تاریخی، چهار اثر ثبت جهانی، ابنیه و محوطه تاریخی و باستانی شناسایی شده، صنایع دستی متنوع و متعدد، تاریخ چند هزار ساله، موقعیت خاص جغرافیایی و همسایگی با چند کشور و نزدیکی به اروپا نقش غیر قابل انکار در توسعه گردشگری دارد که در سال های اخیر تلاش برای جلب و جذب گردشگر داخلی و خارجی جزو برنامه های اصلی و محوری مدیریت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان و کشور قرار گرفته است.
موضوع سرمایه گذاری و تامین زیرساخت های مورد نیاز برای توسعه گردشگری از الزامات اصلی و محوری این صنعت پردرآمد و سودآور است که هرگونه هزینه در حوزه های مختلف گردشگری و توسعه زیرساخت های این بخش در حقیقت نوعی سرمایه گذاری برای بهره مندی چندین ساله از درآمدهای سرشار است که می تواند بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور از جمله بیکاری، مراودات با کشورهای همسایه و رونق تولید داخلی و توسعه صنایع بومی را رفع کرده و عاملی مهم در افزایش درآمد سرانه کشور باشد.
صاحب نظران و مسئولان حوزه گردگشری اعتقاد دارند، این حوزه بسیار مهم و وسیع رازهای نهفته ای در خود جای داده است که گشایش هر یکی از این رازها می تواند مسیرهای جدید و نوینی را برای توسعه اقتصادی کشور بگشاید و با توجه به مشتریان دایمی این صنعت، تعطیلی برای آن در فصول مختلف سال معنی ندارد و باید از این ظرفیت بی انتها نهایت بهره برداری را انجام داد.
بر همین اساس مقوله گردشگری از ابعاد اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی برای همه کشورها و به خصوص کشورهای دارای ظرفیت های تاریخی و تمدنی مهم است و در دهه های گذشته گردشگری به یکی از صنایع و زمینه های مهم درآمدزایی، ایحاد اشتغال، رفع ناهنجاری ها و مهمتر از همه توسعه و صدور فرهنگی کشورها تبدیل شده است که متاسفانه هنوز در ایران این جایگاه مهم تعریف مشخصی ندارد.
آذربایجان شرقی به دلیل اشتراکات مختلف فرهنگی، دینی و زبانی با کشورهای منطقه و برخورداری از ظرفیت های بیشمار گردشگری می تواند در توسعه پایدار اقتصادی منطقه و کل کشور نقش آفرین باشد.
وجود ۲ هزار و ۸۳۰ اثر ثبت شده ملی و چهار اثر بسیار فاخر و مهم ثبت جهانی در آذربایجان شرقی برای توسعه گردشگری منطقه ظرفیتی عظیم است که تاکنون در شناساندن و معرفی و تبلیغات این آثار موفقیتی جهانی و حتی منطقه ای حاصل نشده است و جا برای کار کردن در حوزه های رسانه ای بسیار وجود دارد.
توجه به زیرساخت های گردشگری همچون تامین مراکز اقامتی، هتل ها، راه های دسترسی به محوطه های تاریخی و گردشگری، توجه جدی به برگزاری تورهای مختلف گردشگری برای سفرا و نمایندگی های کشورهای خارجی، برپایی اینفوتورهای خبرنگاران و فعالان رسانه ای کشورهای مختلف به خصوص کشورهای همسایه و تلاش برای جلب سرمایه گذاری های داخلی و خارجی باید در اولویت مدیران بخش گردشگری استان قرار بگیرد.

دلال بازی و رانت خواری از معضلات حوزه گردشگری است
فعال، کارشناس و رییس انجمن صنفی خدمات مسافرت هوایی، جهانگردی و زیارتی آذربایجان شرقی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، ظرفیت های گردشگری و زمینه های جلب و جذب گردشگر داخلی و خارجی به کشور و استان را بسیار بالا و متنوع دانست و گفت: چنانچه حمایت های لازم و کافی از فعالان حوزه گردگشری با اعطای تسهیلات ویژه عملیاتی شود، بدون تردید کشور در مدت چند سال، عقب ماندگی های گذشته را به سرعت جبران کند و خیل عظیم گردشگر از داخل و خارج به استان های مختلف سرازیر می شود که این انتقال ارز به کشور و افزایش درآمدهای سرانه را به همراه دارد.
رشید رجب پور مهمترین و بزرگترین عامل در توسعه گردشگری را تامین زیرساخت ها دانست و با تاکید بر اینکه همه باید در این زمینه همکاری و تعامل کنند، اظهار کرد: در صورتی که مسایل حاشیه ای پیرامون صنعت گردشگری مثل دلال بازی و رانت خواری در حوزه های فروش و هتلینگ حل شود، می توان زمینه ها و بسترهای لازم و کافی برای ورود گردشگران به کشور را فراهم کرد.
وی صنعت گردشگری را یکی از مهمترین و پراقبال ترین حوزه های اقتصادی در همه کشورها بیان و اضافه کرد: دخیل دانستن تحریم ها در رکود صنعت گردشگری ایران نادرست است و باید اذعان کنیم که تحریم های غرب هیچ نقشی در توسعه یا عدم توسعه این بخش ندارد، چون گردشگری صنعتی است که بی توجه به سیاسی بازی ها به مسیر خود ادامه می دهد و کسی که قصد سفر به ایران را دارد به هیچ عنوان در تصورش موضوع تحریم را در نظر نمی گیرد.
رجب پور مدیریت های غیرتخصصصی و بی توجهی ها را عامل اصلی رونق نداشتن صنعت گردشگری در کشور و آذربایجان شرقی بیان و اظهار کرد: اینکه جاده ای خراب است و برای چندین سال رسیدگی نمی شود یا ناوگان حمل و نقل فرسوده شده و توجهی به نوسازی آن نمی شود، همه مربوط به مسایل داخلی کشور و تامین زیرساخت ها است که تحریم های اقتصادی در این زمینه تاثیرگذار نیست.
وی خرابی راه های ارتباطی، ریلی و هواپیما و نحوه خرید و فروش بلیت را از چالش ها و نقاط ضعف حوزه گردشگری کشور بیان کرد و افزود: اگر مدیریت ها در این سطوح به درستی تعریف نشود و افراد کاربلد در راس کار نباشند، آشفتگی خواهیم داشت و این موضوع به مرور زمان منجر به کاهش گردشگر می شود.
رجب پور با انتقاد از کسانی که کم کاری، سهل انگاری و مشکلات مدیریتی خود را گردن تحریم ها می اندازند، گفت: متاسفانه مساله تحریم ها در حوزه گردشگری به نان و پنیر عده ای تبدیل شده است و اجازه نمی دهند بخش خصوصی در این حوزه با فراغ بال فعالیت کرده و زمینه های بارورسازی این صنعت را در کشور فراهم کند، چه بسا اگر تحریم ها اقتصاد گردشگری کشور را تهدید کلی می کند، چرا یکی از ایرلاین های فعال هواپیماهای توپولوف خود را کنار گذاشته و از ایرباس و بوئینگ استفاده می کند.
وی اتخاذ سیاست های سلیقه ای در حوزه گردشگری را از نقاط ضعف و از عوامل مهم در ایجاد بی انگیزگی بین فعالان بخش خصوصی ارزیابی کرد و گفت: اینکه ۹۰ درصد آژانس های مسافرتی و گردشگری مجوزهای خود را با دلال بازی، رانت و رابطه اخذ می کنند، امری دردناک و تاسف بار است که نتیجه این رویه را در میزان درآمدهای حاصل از صنعت گردشگری می بینیم.
این فعال بخش خصوصی خواستار ریشه کنی دلال بازی در حوزه گردشگری، آژانس های مسافرتی و ایرلاین ها شد.
رجب پور با اشاره به نقش آژانس های جهانگردی و مسافرتی در توسعه صنعت گردشگری به عنوان یکی از زیرساخت های این حوزه، یادآور شد: این نقش تاثیرگذار زمانی در میدان عمل خود را نمایان می کند که افراد کاردان، متخصص و دردمند این عرصه را دست بگیرند تا با استفاده از فنون و تخصص های خود زمینه های ورود گردشگران خارجی به کشور را فراهم کنند.
وی یکی از چالش های اساسی در توسعه گردشگری استان را مربوط به اخذ مالیات از آژانس های مسافرتی عنوان کرد و گفت: با وجود نامه نگاری و مکاتبات عدیده با نهادهای مربوطه تاکنون هیچ پاسخی دریافت نکرده ایم و اگر در این خصوص اقدامات و حمایت های لازم و کافی از دفاتر مسافرتی و گردشگری نشود به طور حتم در آینده نه چندان دور تمام این واحدها تعطیل می شوند.
رجب پور گسترش روزافزون برگزاری تورهای گردشگری توسط افراد و مراکز غیرقانونی و فاقد مجوزهای لازم را از دیگر مشکلات حوزه گردشگری آذربایجان شرقی و کشور برشمرد و افزود: در این زمینه از نهادهای مسئول به خصوص نیروی انتظامی تقاضا داریم با این افراد به شدت برخورد کنند.
 
هدف گذاری افزایش ۲۵ درصدی ورودی گردشگر به آذربایجان شرقی
معاون گردشگری اداره‌کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی آذربایجان‌شرقی نیز در گفت وگو با ایرنا، به هدف گذاری این مجموعه برای رشد ۲۵ درصدی در جذب گردشگر داخلی و خارجی در سالجاری اشاره کرد و گفت: بر همین اساس تمام فعالیت ها و برنامه های ما معطوف به تحقق این هدف مهم است که در این راستا توجه به سرمایه گذاری در زیرساخت ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
علیرضا بایرام زاده فعال سازی کمیته فنی بازاریابی و تبلیغات با تأکید بر اهمیت استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای برای معرفی ظرفیت های گردشگری استان به گردشگران خارجی را یکی از اقدامات اولیه برای تحقق رشد ۲۵ درصدی گردشگران ورودی به آذربایجان شرقی بیان کرد و افزود: بازاریابی با کمک تبلیغات رسانه‌ای جزو زیرساخت های اصلی برای رشد صنعت گردشگری استان است و باید از ظرفیت‌های رسانه‌ای در کشورهای هدف گردشگری و همچنین نحوه حضور رسانه‌های استانی در این کشورها برای معرفی هرچه بهتر جاذبه‌های گردشگری آذربایجان‌شرقی استفاده کرد.
وی ادامه داد: با توجه به برنامه تحولی صنعت گردشگری در آذربایجان شرقی، استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای با مشارکت و محوریت بخش‌های خصوصی و برگزاری رویدادهایی نظیر جشنواره‌های بین‌المللی حائز اهمیت است که در این راستا تعداد ۸۰ عنوان جشنواره داخلی گردشگرمحور در سال جاری برگزار می شود.
بایرام زاده اظهار کرد: در راستای تحقق هدف فوق، افزایش رویدادهای گردشگری با کشورهای هدف گردشگری، جشنواره های گردشگری داخلی، برگزاری نمایشگاه بین‌المللی گردشگری و صنایع‌دستی در مهرماه امسال و حضور توانمند در نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران، با محوریت جذب گردشگران خارجی در دستور کار معاونت گردشگری آذربایجان‌شرقی است.
وی کشورهای هدف جذب گردشگر به آذربایجان‌شرقی را جمهوری آذربایجان، جمهوری ارمنستان، روسیه، ترکیه، چین، عراق و برخی کشورهای اروپایی‌ اعلام کرد و افزود: هیچ محدودیتی در معرفی استان وجود ندارد و هدف نهایی معرفی جاذبه‌های گردشگری کم‌نظیر استان در ابعاد جهانی است.
وی کشورهای هدف جذب گردشگر به آذربایجان‌شرقی را جمهوری آذربایجان، جمهوری ارمنستان، روسیه، ترکیه، چین، عراق و برخی کشورهای اروپایی‌ اعلام کرد و افزود: هیچ محدودیتی در معرفی استان وجود ندارد و هدف نهایی معرفی جاذبه‌های گردشگری کم‌نظیر استان در ابعاد جهانی است.
بایرام زاده توجه به زیرساخت ها را یکی از الزامات مهم توسعه گردشگری خواند و با اذعان به اینکه در این رابطه ایران با چالش های جدی روبروست که باید به سرعت رفع شود، امکانات فرودگاهی، نوسازی ناوگان هوایی، توجه به خطوط ریلی و تجهیزات آن، ساماندهی جاده ها و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی و برون شهری را از جمله این ضرورت ها برشمرد.
وی با اشاره به قدمت طولانی فرودگاه بین المللی تبریز، گفت: متاسفانه این مجموعه آن گونه که باید توسعه نیافته و اکنون باید مسئولان مربوطه نسبت به توسعه و تجهیز آن اقدام کنند.
بایرام زاده تبریز را مرکز گردشگری و مراودات اقتصادی و تجاری شمال غرب با کشورهای اروپایی، قفقاز و شمال عراق و ترکیه بیان کرد و گفت: باید فرودگاه آن به تناسب همین موضوع توسعه یابد.
وی ایستگاه راه آهن تبریز با قدمت یکصد ساله را مورد اشاره قرار داد و افزود: طراحی این مجموعه به حدی استاندارد است که اکنون نیز توانایی سرویس دهی به ۶ تا هفت میلیون نفر جمعیت منطقه را دارد و ظرفیت بسیار مهم و بزرگی برای توسعه گردشگری محسوب می شود، اما ناوگان ریلی استان نیاز به نوسازی سریع دارد.
بایرام زاده وضعیت جاده های ارتباطی آذربایجان شرقی برای توسعه صنعت گردشگری را نامطلوب خواند و با اشاره به حجم مسافران، یادآور شد: وضع کیفی جاده های استان پاسخگوی حجم مراجعه کنندگان نیست و با وجود اینکه در سال های اخیر آزادراه تبریز-تهران زیر بار ترافیک رفته و مسافت را کاهش داده است، اما باید توجه داشت که نگهداری از این سرمایه ملی باید در دستور کار دستگاه های مربوطه قرار بگیرد تا مسافران با کمترین مشکل مسیر خود را طی کنند.

سرمایه گذاری سه هزار و ۸۸۰ میلیارد ریالی در تاسیسات گردشگری آذربایجان شرقی
معاون سرمایه‌گذاری اداره کل میراث‌ فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌ شرقی از صدور تعداد ۱۱ موافقت اصولی و ۲ مجوز ایجاد تأسیسات گردشگری و مجتمع‌های پذیرایی- رفاهی در استان در سالجاری خبر داد و میزان حجم سرمایه گذاری این طرح ها را سه هزار و ۸۸۰ میلیارد ریال اعلام کرد.
کیومرث کریمی این میزان سرمایه گذاری در حوزه گردشگری آذربایجان شرقی در سال های اخیر را کم نظیر دانست و یادآور شد: اجرا و تکمیل طرح های فوق نه تنها در توسعه صنعت گردشگری بسیار موثر خواهد بود، بلکه به لحاظ اقتصادی نیز زمینه اشتغال حدود ۴۰۰ نفر به طور مستقیم را فراهم می کند.
وی اعلام گرد: موافقت اصولی برای ایجاد و راه اندازی تعداد پنج واحد مجتمع گردشگری، ۲ واحد سفره‌خانه سنتی، ۲ واحد اقامتگاه سنتی، یک واحد رستوران بین راهی و یک واحد هتل آپارتمان، ۲ مجوز ایجاد برای یک واحد سفره‌خانه سنتی در قزلجه‌ میدان و یک واحد اقامتگاه بومگردی در چله‌خانه شهرستان کلیبر نیز صادر شده است.
کریمی با اشاره به اهمیت صدور موافقت‌های اصولی در روند تسریع رشد صنعت گرشگری استان، گفت: حمایت از سرمایه‌گذاران و تسریع روند اعطای مجوزهای ایجاد و موافقت‌های اصولی برای ایجاد تأسیسات و مراکز گردشگری در سطح استان همواره مورد تأکید و توجه ویژه اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی‌ آذربایجان‌شرقی قرار دارد.
وی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی را موتور محرکه تامین زیرساخت های صنعت گردشگری استان برشمرد و روند رو به رشد آن را زمینه ای بسیار مهم و موثر در توسعه گردشگری ارزیابی کرد.

افزایش ۱۵۰ درصدی ورودی گردشگر به آذربایجان شرقی در سه سال گذشته
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی از افزایش قابل توجه ورودی گردشگران به این استان در ۲ سال اخیر خبر داد و یادآور شد: بر این اساس باید نسبت به جذب و جلب سرمایه گذاری های کلان برای اجرای پروژه های بزرگ و زیرساختی اقدامات فوری به انجام برسد.
احمد حمزه زاده موفقیت های حوزه گردشگری آذربایجان شرقی در سال های اخیر به خصوص سه ساله دولت سیزدهم را مورد اشاره قرار داد و اظهار کرد: بر اساس آمارهای رسمی وزارتخانه در ۲ سال گذشته ورودی گردشگر خارجی به استان ۱۵۰ درصد افزایش یافته است.
وی تبلیغات و بازاریابی را از چالش های اصلی جوزه گردشگری آذربایجان شرقی برشمرد و با بیان اینکه برای رفع این مشکلات به شدت نیازمند همکاری و تعامل با رسانه ها و نیز توسعه فعالیت های بخش خصوصی در قالب کانون ها و انجمن های صنفی هستیم، ادامه داد: ظرفیت میراثی و گردشگری آذربایجان شرقی بسیار بالاست و در این راستا جا دارد نسبت به تهیه و تدوین بسته های تشویقی برای سرمایه گذاران حوزه گردشگری بیش از پیش اقدام شود تا شاهد رشد روزافزون حجم سرمایه گذاری ها در شهرها و بخش های مختلف استان باشیم.

سهم ۱۰ درصدی آذربایجان شرقی از سرمایه گذاری در بخش گردشگری کشور
حمزه زاده توجه به سرمایه گذاری را یکی از اولویت های اصلی میراث فرهنگی آذربایجان شرقی در حوزه گردشگری دانست و افزود: در این زمینه رتبه سوم کشوری را در اختیار داریم، به طوری که از مجموع سه هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال حجم سرمایه گذاری کل کشور در بخش گردشگری، سهم استان ۳۵۰ هزار میلیارد ریال است که ۱۰ درصد مجموع سرمایه گذاری های این حوزه در کل کشور را شامل می شود و رقم قابل توجهی است.
وی با اشاره به اهمیت روابط دیپلماتیک با کشورهای مختلف و به خصوص کشورهای همسایه و منطقه در حوزه گردشگری، اضافه کرد: آذربایجان شرقی در این راستا از مدت ها قبل وارد عمل شده و نسبت به تهیه و تدوین برنامه های جامع برای کشورهای هدف اقدام کرده است.
حمزه زاده ترکیه، جمهوری آذربایجان، روسیه، جمهوری تاتارستان، عراق، جمهوری ارمنستان، چین، ژاپن و تاجیکستان را از کشورهای هدف جذب و جلب گردشگری آذربایجان شرقی اعلام و اظهار کرد: بر همین اساس اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی، محتواهای مفید و موثر برای معرفی و شناسایی بناها، اماکن، ظرفیت ها و مختصات گردشگری را تهیه و به سفارتخانه ها و کنسولگری های کشورهای مزبور ارسال کرده است.
به گفته وی محتواهای گردشگری یاد شده به هفت زبان دنیا شامل انگلیسی، عربی، ترکی استانبولی، ترکی آذربایجانی، ارمنی، چینی و روسی تهیه و در سایت اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی بارگذاری و در اختیار گردشگران قرار گرفته است.
حمزه زاده تنوع حضور گردشگران خارجی در آذربایجان شرقی را یکی از ویژگی های مهم این حوزه در استان دانست و با بیان اینکه نزدیکی به کشورهای اروپایی، قفقاز و آسیای میانه و نیز برخورداری از آثار گران سنگ تاریخی و تمدنی سفر به این منطقه را برای جهانگردان لذت بخش کرده است، اظهار کرد: در ۲ سال اخیر از تعداد ۶۰ کشور جهان از قاره های مختلف، گردشگر وارد آذربایجان شرقی شده است.
وی یکی از مزیت های بارز گردشگری آذربایجان‌شرقی را تنوع در این حوزه اعلام کرد و با اشاره به جاذبه‌های گردشگری مذهبی این استان به‌ عنوان مهد گردشگری مذهبی کشور، بر توسعه زیرساخت‌های گردشگری و اطلاع‌رسانی رویدادهای گردشگری مذهبی تاکید و اظهار کرد: آذربایجان‌شرقی و کهن‌شهر تبریز میراث‌دار مذهب شیعه در طول تاریخ است و این شهر نخستین پایتخت مذهب شیعه در ایران است.
حمزه زاده ادامه داد: مردم استان در ایام عزاداری محرم شیوه‌های سنتی و متفاوتی از عزاداری، مراسم و آیین‌ها و همچنین احسان حسینی را به جای ‌می‌آورند که این مراسم‌ و آیین‌های مذهبی در کنار بافت‌های سنتی روستایی و تفاوت در نحوه اجرای آن، اهمیت توجه به توسعه زیرساخت‌های گردشگری مذهبی را دوچندان می‌کند تا گردشگران به خصوص گردشگران خارجی ضمن آشنایی با فرهنگ اصیل ایرانی- اسلامی و انعکاس آن، بر جلوه‌های مبین دین اسلام پی‌ببرند.

آذربایجان شرقی ظرفیت پذیرش یک میلیون گردشگر خارجی را دارد
حمزه زاده با بیان اینکه آذربایجان شرقی ظرفیت پذیرش حداقل یک میلیون نفر گردشگر خارجی را دارد، گفت: پس از سپری شدن دوران کرونا صنعت گردشگری در اقصی نقاط جهان از جمله ایران رونق گرقته است و اقدامات دولت سیزدهم در این حوزه بسیار وسیع و مهم بوده است و باید از این فرصت برای توسعه صنعت گردشگری کشور و آذربایجان شرقی نهایت استفاده را کرد.
وی فعالیت های دیپلماسی گردشگری دولت سیزدهم را بسیار مهم و موفقیت آمیز توصیف و اضافه کرد: حذف روادید با حداقل ۶۰ کشور جهان جزو برنامه های اولویت دار دولت برای توسعه صنعت گردشگری است که تاکنون ۱۲ کشور نهایی شده است و بقیه نیز به تدریج محقق می شود.
حمزه زاده حذف روادید با کشورهای مختلف را زمینه و بستر بسیار مناسب برای ورود گردشگران خارجی به آذربایجان شرقی دانست که می تواند سود و منافع کلان اقتصادی و اشتغالزایی را به همراه داشته باشد.
به گزارش ایرنا، آذربایجان شرقی با برخورداری از انواع جاذبه های گردشگری و داشتن بیش از چهار هزار اثر، ابنیه و محوطه تاریخی و باستانی که ۲ هزار و ۲۶ مورد آنها در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، از استان های گردشگری پذیر ایران به شمار می رود.
مجموعه بازار تاریخی تبریز، کلیسای سنت استپانوس و مجموعه کاروانسراهای خواجه نظر جلفا، گویجه بل و جمال آباد میانه از آثار جهانی آذربایجان شرقی است.
آذربایجان شرقی هم اکنون ۸۶ هتل و هتل آپارتمان به همراه ۲۵۶ واحد بومگردی، گردشگری و رستوران سنتی با حدود ۲۰ هزار تخت دارد.
انتهای پیام/

پژوهشیار