یک جامعه‌شناس:

راهبرد برون‌رفت از پیری جمعیت، تمرکز بر روی نهاد خانواده است

1403/02/30 - 11:55 - کد خبر: 113389
جمعیت جهان

نصر:  یک جامعه شناس گفت:راهبرد برون رفت جامعه از پدیده‌های اجتماعی مانند پیری جمعیت، تمرکز بر روی نهاد خانواده است. نهاد خانواده به عنوان تنها عامل اجتماعی است که می‌تواند به عنوان یک پوشش قدرتمند فرهنگی همه پدیده‌ها، معضلات، آسیب‌ها و نارسایی‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی را مهار و کنترل کند.

به گزارش نصر، موسی نیرومند اظهارکرد: در این ارتباط به نظر می‌رسد شکل‌گیری و ایجاد وزارت خانواده که مباحث آموزش، مهارت‌، رفاه و مباحث فرهنگی، اجتماعی و حمایتی را پوشش می‌دهد، نیاز است.
به گفته وی، ما با یک پدیده جهانی، به عنوان پیری جمعیت مواجه هستیم که این پدیده مختص به یک جغرافیا و جامعه خاصی نبوده و تقریبا همه جوامع، چه کشورهای توسعه یافته و چه کشورهای در حال توسعه با این پدیده مواجه هستند.
وی گفت: اگر نگاهی به جمعیت جهانی و پیش‌بینی‌های روند جمعیت جهانی بکنیم، در سال ۲۰۲۱ تقریبا از هر ۱۰ نفر، یک نفر بالای ۶۵ سال را در جمعیت جهان می‌بینیم. در صورتی که روند حرکتی جمعیت کره زمین نشان می‌دهد که این گروه سنی در سال ۲۰۵۰ با روند فعلی از هر ۶ نفر، یک نفر سالمند بالای ۶۵ سال خواهد بود یعنی تقریبا ۱۶ درصد جمعیت جهان با جمعیتی بالغ بر ۱/۶ میلیارد نفر سالمند خواهد بود.
 نیرومند با بیان اینکه اولین نقطه روشن پیری جمعیت، افزایش امید به زندگی است، عنوان کرد: البته ارتقای بهداشت، پیشرفت سلامت عمومی، کنترل بیماری‌ها، ظهور واکسیناسیون‌های مختلف، غربالگری تشخیص بیماری‌ها، رشد، توسعه و تعالی علم پزشکی یا به تعبیری علوم پزشکی و حوزه پیشگیری در بهداشت عمومی باعث افزایش امید به زندگی و بالا رفتن عمر متوسط افراد در جامعه می‌شود.  
وی با بیان اینکه نکته تاریک بحث پدیده پیری جمعیت متغیر کاهش نرخ باروری است، گفت: در دهه ۱۹۶۰ هر زن به طور متوسط بیش از پنج فرزند داشت که امروزه این آمار به کمتر از ۲/۵ فرزند برای هر زن رسیده است. 
وی یادآوری کرد: در ایران هم این نکته به عنوان یک مسئله جهانی وجود دارد، ما در حوزه پیری جمعیت از نظر رتبه وضعیت مناسبی در سطح جهان نداریم. استان آذربایجان شرقی هم در کشور ما تقریبا طی سال‌های اخیر در رتبه پنج پیری جمعیت قرار گرفته است. 
وی در خصوص عوامل و متغیرهای مسئله کاهش نرخ باروری، گفت: در سطح جهانی و کشوری ما هم یک سری متغیرهای اساسی داریم، اولین مورد مسئله پایین رفت فراوانی ازدواج، بالا رفت فراوانی طلاق، گرایش به تک فرزندی و بالا رفتن سن ازدواج است.
این جامعه شناس اضافه کرد: مسائل دیگری به عنوان متغیرهای مورد دوم در این پدیده و موضوع دخیل هستند، مثلا بحث مسائل اقتصادی، شرایط و رفاه از جمله آنهاست.
وی بابیان اینکه درحال حاضر تقریبا ۱۲/۸ درصد جمعیت استان آذربایجان شرقی سالمندان بالای ۶۰ سال را تشکیل می‌دهند، اظهار کرد: در حال حاضر روند افزایش جمعیت پیر درصد بالایی را در نمودار نشان می‌دهد و از طرف دیگر روند موالید و باروری ما وضعیت مناسبی ندارد که این پدیده متاسفانه می‌تواند حوزه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، امنیت، رفاه، نشاط و بالندگی ما را نشانه بگیرد.
نیرومند گفت: در حال حاضر یک سری مشوق‌ها، سیاست‌ها و اقدامات خوب و موثر را می‌بینیم که در حوزه کنترل پیری جمعیت، افزایش نرخ باروری موالید و فرزندآوری به وجود آمده است، اما برای اینکه این اتفاقات، رویدادهای مبارک و رویکردهای موثر انسجام بگیرد و تبدیل به یک سیستم شود که بتواند به صورت موثرتر روند کنترل پدیده پیری جمعیت، افزایش باروری و فرزندآوری را جلو ببرد، نیازمند یک سیستم قدرتمند مختص به این پدیده هستیم.
وی پیشنهاد کرد: با شکل‌گیری و ایجاد وزارت نهاد خانواده می‌توان به این هدف رسید، چون مشاهده می‌شود نهاد خانواده در تمام مسائل به خصوص در مقوله‌های سیاسی مورد نشانه دشمن است.
این جامعه شناس افزود: امروزه تمامی رویکردها، نگاه‌ها، استراتژی‌ها و راهبردهای دشمن از مسیر نهاد خانواده تولید شده و به جلو می‌رود.
وی تشریح کرد: ما هم دقیقا باید استراتژی‌ها، برنامه‌ها، سیاست‌گذاری‌ها و حرکت‌های خودمان را بر پایه نهاد خانواده قرار دهیم و کاری نکنیم که این نهاد قدرتمند فرهنگی و اجتماعی که تاثیر غیرقابل انکاری دارد به صورت رها شده باشد.
وی تاکید کرد: توجه به نهاد خانواده را باید به عنوان عامل مهم اجتماعی و پوشش قدرتمند فرهنگی جامعه در قالب یک وزارت جداگانه که بیشترین سرمایه‌گذاری، اعتبارات و بودجه را دارد، مشاهده کنیم.
نیرومند گفت: باید نهاد خانواده را که در آن، مادر به عنوان فکرافزار جامعه، پدر به عنوان نرم‌افزار جامعه، فرزند به عنوان سرمایه فکری و اجتماعی جامعه قرار دارد، کنترل و به سمت مسیرهای اجتماعی درست و متعالی هدایت کنیم.
انتهای پیام/

پژوهشیار