به گزارش نصر، اختلال افسردگی که به‌خاطر شیوع بالای آن به بیماری سرماخوردگی روانی مشهور شده است، باعث احساس غم و اندوه مداوم در فرد می‌شود. به تازگی «عباسعلی ناصحی» مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت بر اساس آخرین تحقیقات وزارت بهداشت گفته است: «۲۶.۵ درصد زنان و ۲۰.۸ درصد مردان حداقل به یک نوع اختلال روانی مبتلا می‌شوند که بار این بیماری‌ها برای زنان بیشتر است». در ادامه دکتر «علی باغبانیان»، استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران، با تاکید بر این که شیوع افسردگی‌های شدید در بین مردان پنج برابر زنان است، افزوده: «افسردگی‌های خفیف تا ۲۰ درصد در بین زنان شایع است اما افسردگی‌های شدید که در بسیاری از مواقع منجر به بستری و درمان‌های دارویی طولانی مدت می‌شود در بین مردان پنج برابر زنان است. در واقع آمار اختلالات‌ روانی در زنان بیشتر از مردان است اما میزان مرگ ناشی از بیماری‌های روانی در مردان بیشتر است»(منبع خبر: پارسینه). در ادامه به واکاوی روان‌شناسانه این موضوع می‌پردازیم.

چرا افسردگی مردان خطرناک‌تر است؟
میزان ابتلا به افسردگی خفیف در خانم‌ها بیش از مردان است اما میزان بستری و مرگ در اثر افسردگی در مردان بالاتر است. چرا مردان در معرض اختلالات شدیدتر از زنان هستند؟

1 تشخیص دیرتر بیماری‌ها در مردها
اولین دلیل، باورهای اجتماعی است که مرد نباید ابراز درد کند، معادل جمله معروف مرد که گریه نمی‌کند! در نتیجه همیشه بیماری‌ها در مردان دیرتر تشخیص داده می‌شود و عوارض آن هم در مردان بیشتر است. از کودکی به مردان یاد داده می‌شود که درد را تاب بیاورند. پسربچه‌ای که در بازی زمین می‌خورد، مورد عتاب قرار می‌گیرد که چرا گریه کرده یا ابراز درد کرده است. پس پسربچه یاد می‌گیرد که درد بخش رایجی از زندگی است و نباید شکایت کند و در نتیجه در بزرگ سالی دردها را نادیده می‌گیرد تا تبدیل به یک بیماری شدید شود و از پا بیندازد.

2 برخوردار نبودن از حمایت اجتماعی عاطفی
دلیل بعدی، وجود نداشتن حمایت اجتماعی است.بیشتر مردها هیچ‌گاه از حمایت اجتماعی عاطفی برخوردار نیستند. مردها همیشه به واسطه خدماتی که ارائه می‌کنند، دوست داشته می‌شوند. عباراتی مثل مرد بی‌پول به هیچ دردی نمی‌خورد، در جامعه زیاد شنیده می‌شود. اگر مشکلی در روابط شغلی عاطفی مرد پیش بیایید، هیچ گوش شنوایی برای مردان وجود ندارد. کلا در جمع مردانه چیزی به عنوان درد دل وجود ندارد. مردان همیشه در مورد یک موضوع مشخص مثل سیاست، فوتبال و ... صحبت می‌کنند و حرف‌زدن را یک فعالیت مستقل نمی‌دانند. در حالی که زنان صرفا صحبت کردن را یک فعالیت می‌دانند.

3 غرور مردانه و ضعف ‌دانستن کمک ‌گرفتن
عامل بعدی، غرور مردانه است که کمک گرفتن را ضعف می‌داند، در نتیجه بعضی مردان به پزشک و درمانگر مراجعه نمی‌کنند. مردان یاد گرفته‌اند که وارد جنگ سلسله مراتب شوند، یعنی هنگامی که فرد تازه‌ای را ملاقات می‌کنند، سعی می‌کنند با گفتار و رفتار مشخص کنند که از نظر سلسله مراتب بالاتر از آن‌ها هستند و این رقابت با مردان دیگر بیشتر است. در نتیجه مردان اگر به درمانگر مرد مراجعه کنند، معمولا سعی می‌کنند ثابت کنند که از او بیشتر می‌دانند! درمانگر خانم هم معمولا توسط مردان دست کم گرفته می‌شود. در نتیجه دریافت خدمات سلامت‌روان در مردان بسیار محدود می‌شود.

4 شیوع بیشتر رفتارهای خودمخرب در بین مردها
نکته بعدی، شیوع بیشتر رفتارهای خودمخرب مثل مصرف موادمخدر، الکل، رانندگی پر خطر و ... در بین آقایان است. مردان احتمالا بیشتر از زنان اقدام به خوددرمانی با مواد مخدر و ... می‌کنند. این‌که این موارد معمولا برای مردان در دسترس‌تر از زنان هستند باعث می‌شود که قبل از مراجعه به متخصص، اقدام به خود آرام‌بخشی کنند. شاید به ظاهر مواد مخدر و مشروبات الکلی در کوتاه‌مدت حس بهتری به آن‌ها بدهد اما در نهایت مشکل اعتیاد را هم به سلامت‌روان اضافه می‌کند. بیشتر مردان برای درمان عوارض رفتارهای پر خطر وارد چرخه درمان می‌شوند.

5 فرهنگ‌سازی‌های اشتباه در فیلم‌ها و  شبکه‌های ‌اجتماعی
در نهایت هم رفتارهایی مانند مراجعه به درمانگر، رسیدگی به سلامت پوست، چکاپ سالانه پزشکی و... در بین بسیاری از مردان ناقض مردانگی آن‌ها قلمداد شده و متاسفانه تحت عناوینی چون «سوسول» در جامعه، شبکه‌های اجتماعی و ... طبقه‌بندی می‌شود. در نتیجه این فشار افکار عمومی که حتی در فیلم‌ها و سریال‌ها هم وجود دارد و فرهنگ‌سازی شده، برای نشان دادن مردانگی خود از رفتارهای سالم اجتناب می‌کنند.

آقایان بخوانند...
باید به مردان یادآوری کرد که بیماری‌های سلامت‌روان واقعا کشنده است و البته بسیار دردناک. توجه به سلامت جسم و روان یکی از وظایف مهم هر انسان است. رسیدگی جدی‌تر به خود نشانه بلوغ شخصیت آن فرد است. ایجاد حلقه‌های دوستی که بتوان در مشکلات روی آن‌ها حساب کرد، بسیار مهم است.  بسیاری از مردان حساس تنهایی شدید دارند چون حس می‌کنند هیچ کسی آن‌ها را درک نمی‌کند، در نتیجه هیچ‌گاه صحبت نمی‌کنند.

خانم‌ها بخوانند
در این میان نحوه برخورد زنان هم بسیار مهم است. مردان گاهی شروع به بیان مشکلات خود می‌کنند که متاسفانه بیشتر خانم‌ها با واکنش نادرست آن بارقه را خاموش می‌کنند. مردان دوست دارند در مورد احساسات خود صحبت کنند اما معمولا شنونده‌ای پیدا نمی‌کنند که سرزنش نکند. در نتیجه ترجیح می‌دهند که سکوت کنند. در ویدئویی که در شبکه‌های اجتماعی پربیننده شده، خانمی پرسیده بود چرا مردان مشکلات خود را بیان نمی کنند و مردی پاسخ داده بود که چند سال پیش در حالی که نزدیک ورشکستگی بودم و کسب و کارم تعطیل شده بود به همسرم از مشکلات مالی گفتم و یک ساعت بعد فهرست برندهای شکلاتی را که می‌خواست برایش بخرم برایم فرستاد! یعنی این پیام را مخابره کرده که شوهر فقط برای کسب درآمد مهم است و مشکلات او مهم نیست. بنابراین تغییر جو خانواده برای افزایش سلامت‌روان مردان بسیار مهم است. برای پسر بچه‌ها هم توصیه می‌شود با استفاده از عروسک و قصه، نحوه بیان احساسات به آن‌ها اموزش داده شود.

دکتر مهدی سودآوری | ‌ روان‌شناس و استاد دانشگاه
انتهای پیام/